ندای هرمزگان _ زینب نورالدینی
یک داغ دل بس است برای ۴۴ فقره تصادف و۲۳ نفرکشته و مجروح طی یازده ماه سالجاری در گردنه حاجی آباد که رفع آن همت جمعی می طلبد.
ازدست رفتن عمر و فرصت یگانه زندگی و جان باختن افراد فعال و سرپرست خانواده ها آثار بعضا غیرقابل جبرانی دارد. اتلاف وقت و انسداد راه ، نارضایتی مردم و کاربران جاده ای ، خانواده ها ، هدر رفتن منابع ملی و خسارات اقتصادی ازآثار وجود این نقاط پرحادثه است. راه همیشه سنبل و نماد ایمنی و پیشرفت افتصادی و گردشگری بوده و وجود راه های ایمن در سرنوشت یک جامعه و ملت تاثیردارد.
با توجه به تحقیقات خبرنگار روزنامه ندای هرمزگان طبق آمار تجزیه و تحلیل تصادفات در جاده های استان سال ۹۴ تعداد ۷۰ نقطه ی پر حادثه در استان شناسایی و به مرکز اعلام شده است که ۲۲ نقطه آن جهت رفع و اصلاح مصوب شده و به متولی امر اعلام گشته است.
لزوم توجه به آمار تصادفاتی که منجر به جرح و فوت شده
پس از سال ۹۴ تعداد ۱۰ نقطه پرحادثه جدید هم شناسایی و جهت اصلاح به سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای استان اعلام شد.
با توجه به سهم سازمان ها و دستگاه های مسئول در برابر با تبصره ۳ ماده ۱۴ قانون رسیدگی به تخلفات مصوب ۱۳۸۹ راهداری استان در خصوص رفع این نقاط طبق بررسی ها آنچه محسوس است در این نقاط که در بین عامه مردم به دروازه جهنم شهرت دارند اقدامات در حد نصب یک تابلو جهت آشکارسازی بوده است و اقدامات بلندمدت و کوتاهمدت نظیر حذف پیچ و احداث تونل انجام نشده است .
به عنوان نمونه گردنه حاجی آباد یکی از این ده نقطه جدید است اینکه چرا در زمان آغاز راه سازی از دقت، تخصص ،آینده نگری و الزامات ایمنی برخوردار نیست جای تامل دارد.
با توجه به اینکه این نقاط مرگ زا نقطه پایانی برای زندگی بسیاری از هموطنان ماست، وجدان، تعهد و تخصص در راه سازی بسیار حائز اهمیت است که در زمان ساخت راه با توجه به اینکه هرمزگان استانی ترانزیتی در سطح کشور است باید این امر مشهود تر باشد.
راه اصلی و ترانزیتی وضعیتش این است و دیده نمی شود آنچه از تعداد کشته و مجروحین این پیچ و تاب ها احصاء شده متعلق به یک نقطه بوده و چنانچه تمام نقاط حادثه خیز استان را بررسی کنیم به آمارهایی دست پیدا خواهیم کرد که لازم است متولیان امر خصوصاً مدعی العموم نسبت به این موضوع به راحتی نگذرد کما اینکه مقام معظم رهبری در جایی فرموند: «یکی ازغصه هایی که همواره در دل بنده وجود دارد غصه تلفات جاده ای است.»، اهمیت این موضوع را دو چندان کرده است .
سرهنگ اسماعیل تنها جانشین پلیس راه استان در گفت وگو با خبرنگار ندای هرمزگان با اشاره به اتفاقات صورت گرفته در جاده های هرمزگان اظهار داشت: گردنه حاجی آباد یکی ازنقاط پرحادثه شناسایی شده براساس تصادفات بوقوع پیوسته در این محل است. شیب تند وغیراستاندارد باعث وقوع حوادث مکرر در این سالها شده است . ازسال ۹۴ تاکنون در نتیجه 44 فقره تصادف ۵۴نفرکشته و زخمی شده اند.همچنین ۲۵ فقره تصادف خسارتی ، ۴فقره تصادف منجربه فوت با ۵نفرمقتول و۱۵فقره تصادف منجربه جرح با ۱۷نفرمجروح نیزدر۱۱ماهه سال ۱۳۹۹دراین نقطه گردنه حاجی اباد رخ داده است.
به گفته وی، باتوجه به شیب سرازیری غیراستاندارد و تردد وسایل نقلیه سنگین با محمولات، معمولا ترمز وسیله نقلیه از کارافتاده وباعث وقوع تصادف می شود.فقدان جدا کننده های وسط ، نیوجرسی یا گاردریل نیز در کاهش ایمنی تردد اثرمی گذارد.تخطی ازسرعت مطمئنه، عدم توجه به جلو، نقص فنی ترمز بیشترین علل تصادفات دراین محل می باشد.
وی به چند معیار در حوزه راه ها اشاره کرد. این معیارها پنج مورد هستند.
معیار اول: طرح هندسی و مشخصات مناسب رویه راه از طریق طراحی صحیح قوس های افقی و قائم ، ورودی و خروجی دسترسیها و تقاطعها، دوربرگردانها، خطوط وسایل نقلیه کندرو، خطوط سبقت گیری، نواحی انتقالی کاهش خطوط، تامین شیب های مجاز عرضی و طولی، جمع آوری و هدایت آبهای سطحی، وجود رویه هموار بدون خرابی و چاله مشکل زا و با مقاومت لغزشی مناسب .
معیار دوم: ارائه اطلاعات لازم و به موقع به کاربران راه (افزایش خود معرفی راه)
از طریق تامین به موقع و مناسب اطلاعات مورد نیاز کاربران راه و پرهیز از ایجاد شرایط غیر منتظره با ایجاد قابلیت دید مناسب، کاربرد صحیح علایم افقی و عمودی، تجهیزات ایمنی و روشنایی، سیستم های ارتباطی و هوشمند و منظرآرایی میدان دید در حریم راه.
معیار سوم: ایمن سازی حاشیه وحریم راه (افزایش بخشندگی راه)
ایجاد شانه استاندارد متناسب با نوع راه ، امکان بازیابی و کنترل وسیله نقلیه از طریق ایجاد شیروانیهای مناسب، حذف موانع موجود در حاشیه راه و درصورت نیاز نصب حفاظها و جانپناه های مناسب و سایرتمهیدات جهت کاهش شدت و خسارات تصادفات وسایل نقلیه منحرف شده از راه.
معیار چهارم: محدود نمودن حرکات پرخطرکاربران راه
از طریق مجموعه اقدامات مهندسی نظیر حذف یا مسدود سازی دسترسیهای ناایمن در حریم راه ، کاهش تداخل های ترافیکی و ترافیک بهم بافته، جدا سازی مسیرهای رفت و برگشت، آرامسازی صحیح ترافیک در نواحی مسکونی حسب نیاز و کاربرد سیستمهای هوشمند نظارتی.
وی معیار پنجم را تأمین نیازهای ایمنی انواع کاربران راه به ویژه کاربران آسیب پذیر از طریق ایجاد تسهیلات و تجهیزات مورد نیاز انواع کاربران راه همچون عابران پیاده، موتورسیکلت سواران، رانندگان و سرنشینان وسایل نقلیه مسافری و باری، وسایل نقلیه کندرو و وسایل نقلیه امدادی و… قلمداد کرد
سرهنگ تنها یکپارچگی و اعمال تدریجی تغییرات در اجزای راه از طریق اجتناب از مواردی نظیر کم عرض شدن غیر منتظره و ناگهانی مسیر، حذف ناگهانی شانه، دسترسیهای غیر مجاز، تغییرناگهانی در سرعت مجاز، عدم هماهنگی علایم افقی و عمودی، نبود ناحیه انتقالی در اتصال حفاظهای مختلف و ناهماهنگی بین مشخصات راه با محیط پیرامون راه.را بعنوان معیار ششم برشمرد و در خصوص آخرین معیار به تطابق مشخصات راه با نوع و عملکرد راه تطابق وضعیت راه با انتظار رانندگان، طبق استانداردهای رایج در کشور برای تنظیم شیوه رانندگی مناسب توسط رانندگان اشاره کرد .
معایب مورد اشاره صرفا مربوط به این نقطه است در حالی که طول جاده های استان با مشکلاتی عدیده ای مواجه است که مهمترین آنها را از جانشین پلیس راه استان جویا شدیم.
وی به فقدان شانه راه مناسب، شیب شیروانی غیراستاندارد، فقدان روشنایی ودید کافی، فقدان نرده های ایمنی و حفاظ روی پل ها، وجود احشام در جاده ها بدون ملاحظات ایمنی، عدم اقدامات لازم برای هوشمندسازی راه ها و منسوخ شدن روش کنترل سنتی مبنی بر حضور دائم و استقرار پلیس راه ، وجود نقاط آبگیر در سطح راه ها در اثر بارندگی ، آب نماها و طغیان رودخانه های فصلی و به خطر انداختن ایمنی تردد و کاربران جاده ای ، فقدان تجهیزات ایمنی و وسایل امداد و نجات در جاده های استان از جمله جرثقیل سنگین برای تصادفات و تسریع در پاکسازی راه ، مشکلات تردد ایمن وسایل نقلیه دارای محمولات خطرناک و سوختی دوربرگردان های غیر ایمن و فاقد تابلو و علایم ، فقدان مناظر و چشم انداز در راه ها که باعث یکنواختی مسیر و خستگی و خواب آلودگی کاربران جاده ای می شود، فقدان ایمنی ومنظرسازی در۳۰ کیلومتری شهرها، فقدان علایم آگاهی دهنده وهشداردهنده روی پل ها برشمرد که زیبنده پایتخت حمل ونقل کشور نبوده و می بایست توسط مقامات مسئول از جمله نمایندگان مجلس شورای اسلامی، استاندار، مدیران راه وشهرسازی و راهداری وحمل ونقل جاده ای استان ، معاون عمرانی استاندار و شورای ترافیک و فرمانداران و مسئولین راهداری شهرستان دردستورکارقرار گیرد.
به گفته وی، حساسیت و ورود مقامات قضایی نیز می تواند در جهت رفع این نقطه پرخطر و ایمنی جاده ای در استان هرمزگان کمک کند. شایان ذکر است: گردنه حاجی آباد در محور اصلی سیرجان – بندرعباس کیلومتر۴۰ واقع شده است و با توجه به اهمیت و حساسیت این محور به لحاظ تردد وسایل نقلیه سنگین و ترانزیتی بودن محور، راه اصلی به استان های کرمان، یزد واصفهان و تهران و حتی سراسر کشور لزوم اصلاح سریع و رفع این نقطه حادثه خیزمی بایست در دستور کار مسئولین امر قرار گیرد.