هدی عطایی
تا نواختن سوت حرکت قطار مسافران تحصیل علم و دانش در سال 1401 زمانی باقی نمانده است. در این سفردانشآموزان کلاس اولی هستند که درشوق رسیدن به آن لحظه شماری می کنند و آن طرف خانواده هایی که با هزار دغدغه و مشکل در تدارک تهیه فرم مدرسه ،کتاب و دفتر و دیگر ملزومات تحصیلی برای عزیزان خود هستند.هزینه هایی که حتی طبقه متوسط جامعه هم از عهده آن برنمی آید.از دیگر سوی این ماجرا تناقض اساسی رفتار دولتمردان با اصل 30 قانون اساسی است که «دولت موظف است وسايل آموزش و پرورش رايگان را براي همه ملت تا پايان دوره. متوسطه فراهم سازد و وسايل تحصيلات عالي را تا سر حد خودكفائي كشور بهطور رايگان گسترش دهد» ، اگر چه سالیان زیادی است که این اصل به فراموشی سپرده شده است و هزینه های جانبی تحصیل بردوش خانواده دانش آموزان گذاشته شده است، اما هم اکنون بخش قابل توجهی از سنین تحصیلی هستند که جامانده از تحصیل نامیده می شوند .طبق آمار 935 هزار دانشآموز جا مانده ازتحصیل وجود دارند که شامل کودکان 18 – 6 سال کشور می شوند(روزنامه جوان -خرداد1401 ) ؛ این آمار متعلق به سال تحصیلی 1401-1400 خورشیدی است که در سال .تحصیلی جدید با بالا رفتن روزانه نرخ فقر و بیکاری و سیر صعودی انواع جرم و بزه در کشور ؛متاسفانه بالا رفتن آمار جا مانده از تحصیل دور از انتظار نیست.چرا که وقتی بحران اقتصادی می آید به دنبال آن بحران های دیگری را در بازوهای خود میپروراند، به خصوص که در سال های اخیر بیماری همه گیر کرونا نیز خانواده های بسیاری را به شکاف فقر و معیشت حاصل از آن پرتاب کرد. خانوادههایی که توان پرداخت هزینه برنامه های آموزشی و کمک آموزشی و شبکه های آموزشی آنلاین فرزندان خود را نداشتند و اگر هم کودکانی با هزار مشقت و یاری رسانی به شیوه آموزش آنلاین پیوستند ناچاراً در بین راه جاماندند.
از سویی خانوادههایی که به دلیل شرایط بد اقتصادی ،نداشتن شغل یا کمبود درآمد، ازکار افتادگی و ….. کودک خود را برای تامین معیشت خانواده به کار گرفتند (کودکان کار). که این تعداد هم بر آمار جا ماندگان از تحصیل می افزاید و در واقع زخمی عمیق بر پیکره سواد و دانش اندوزی و توسعه پایدار کشور وارد کرده است.
داستان معضل جاماندگان از تحصیل بسیار فراتر از این هاست، اما و اگر خوشبینانه بنگریم برای ترمیم این شکاف، باید دولت چاره اندیشی واقعی در دستور کار خود قرار دهد. چرا که اگر برنامه ریزی دقیق دولت و عزم جدی آن در استفاده از همه ظرفیتها برای کم کردن معضلات آموزشی قشر آسیب دیده و جامانده ازتحصیل صورت گیرد، شیب صعود این عدد، معکوس و به کمینه خواهد رسید و دیگر شاهد کمترجا مانده ای از قطار آموزش خواهیم بود.