حذف معلولان از آیین نامه جدید کتابخانه ملی؛ هیـس؛ اعتـراض وارد نیـست!

ندای هرمزگان – مرضیه دشتی
معلولان و مشکلات شان حکایتی آشناست. به قول معروف: مصائب این گروه از هم میهنان مان، «یکی داستانی ست پر آب چشم، دل نازک از رستم آید به خشم»! اما، هر چقدر هم که خشمگین از «رستم» و «رستم های» زمانه باشیم و باشند آنچه تاکنون به جایی نرسیده «فریاد مظلومیت» گروهی از شهروندان است که براثر بی برنامگی ها و ناکارآمدی ها و ضعف اساسی در مدیریت ها در چنبره مشکلات عدیده گرفتار آمده و «نادیده انگاری»، «پاک کردن صورت مسئله» و دقیق تر بگوییم: «ایزگم کردن» و «پیچیدن به کوچه علی چپ» بهترین و موثرترین راهکار و تدبیر! برخی مدیران و مسئولان برای دور زدن معلولان و مشکلات شان بوده است.
در این میان آنچه باعث شد تا بار دیگر معلولان و مشکلات شان در صدر توجه رسانه ها قرار بگیرد، انتشار آیین نامه جدید عضویت در کتابخانه ملی بود. در آیین نامه جدید دیگر خبری از عضویت معلولان، خانواده شهدا وبازنشستگان دولت مطالبق شرایط گذشته نیست.
گزارش خبرنگار ندای هرمزگان حاکیست، انتشار آیین ‌نامه جدید عضویت در کتابخانه ملی ایران، انتقاداتی را از سوی پژوهشگران و دانشجویان به ‌همراه داشته و از نظر منتقدان؛ آیین‌نامه جدید دایره مراجعه‌کنندگان به کتابخانه ملی را محدودتر از گذشته کرده است.
از جمله تغییراتی که در آیین‌نامه جدید اعلام شده، محدود کردن دانشجویان کارشناسی ارشد متقاضی استفاده از خدمات کتابخانه است؛ بر این اساس تنها دانشجویانی در این مقطع می‌توانند از خدمات کتابخانه بهره‌مند شوند که موضوع پایان‌نامه آنها به تصویب رسیده باشد؛ در واقع دانشجویان ترم‌های پایانی کارشناسی ارشد از این پس امکان عضویت دارند، این در حالی است که در گذشته همه دانشجویان این مقاطع می‌توانستند از خدمات کتابخانه استفاده کنند، بی‌آنکه قیدی برای آنها لحاظ شده باشد.
محدود کردن تعداد دانشجویان متقاضی استفاده از کتابخانه ملی از دوره ریاست اسحاق صلاحی در دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد کلید خورد، در آن زمان به‌منظور جلوگیری از تبدیل شدن کتابخانه به «قرائت‌خانه»، قرار شد دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد به بالا به عضویت کتابخانه درآیند.
از دیگر نکات قابل توجه آیین‌نامه جدید، حذف بخشی از گروه‌ها در استفاده از منابع کتابخانه است؛ بدین ترتیب اسمی از خانواده شهدا و ایثارگران (به‌ شرط داشتن مدرک لیسانس)، بازنشستگان دولتی، معلولین جسمی و حرکتی، نابینایان و کم‌بینایان، ناشنوایان، اعضای درجه‌یک اهداکنندگان آثار نفیس و مخترعان نیامده است.
همچنین به‌نظر می‌رسد ترکیب اعضا در بخش ویژه نیز با تغییراتی همراه است. پیش از این اعضای هیئت علمی می‌توانستند از مزایای عضویت ویژه بهره‌مند شوند اما در آیین‌نامه جدید، این اعضا جزو اعضای پژوهشی ذکر شده‌اند، همچنین دیگر خبری از عضویت رؤسای فرهنگستان‌ها، مراجع تقلید، اعضای پیوسته فرهنگستان و رؤسای سابق کتابخانه ملی در این بخش نیست.
کتابخانه ملی برای هر پژوهشگر و محققی جزو اولین انتخاب‌ها برای مراجعه است؛ با این حال طبق آیین‌نامه جدید دیگر به نویسندگان کتاب‌های علمی و تخصصی و همچنین نویسندگان مقالات ISI و علمی‌پژوهشی که می‌توانند از اصلی‌ترین مراجعه‌کنندگان به تالارهای کتابخانه باشند، نیز عضویت تعلق نمی‌گیرد.
دایره تغییرات اما به‌خلاف دایره اعضا، گسترده‌تر شده است؛ به‌طوری که به شرایط تمدید کارت عضویت نیز رسیده و با اما و اگرهایی همراه است. مطابق آیین‌‌ نامه‌ جدید تمدید عضویت بیش از یک سال، منوط به طرح درخواست، بررسی و موافقت کمیته عضویت و پذیرش اعلام شده است، دراین‌باره آمده است: به‌منظور برقراری عدالت عمومی و رعایت حقوق فرهنگی و استفاده حداکثری متقاضیان از خدمات کتابخانه ملی، تمدید عضویت برای اعضای عادی، حداکثر سه سال و درخواست تمدید عضویت بیش از سه سال، منوط به بررسی و تصمیم کمیته عضویت و پذیرش خواهد بود.
مشخص نیست منظور از «کمیته عضویت» همان «بخش عضویت» است که در آیین‌نامه قبل عنوان شده بود یا کمیته‌ای تازه‌تأسیس متشکل از اعضای مختلف است‌.
براساس این گزارش، منتقدان آیین‌نامه جدید معتقدند این آیین‌نامه بخشی از اساس‌نامه کتابخانه ملی را که درباره اهداف تأسیس آمده است و می گوید: «اتخاذ تدابیر و اخذ تصمیمات لازم برای صحت، سهولت و سرعت امر تحقیق و مطالعه در همه زمینه‌ها به‌منظور اعتلای فرهنگ ملی و انجام تحقیقات مربوطه»، نقض می کند.
شایان ذکر است، کتابخانه ملی سال گذشته نیز با محدودتر کردن شیفت شب خود خبرساز شد، و دلیل این اقدام را عدم استقبال از شیفت شب بعد از ساعت 12 نیمه شب و وجود مشکلات امنیتی و هزینه تحمیلی اعلام کرد.
در روزهای گذشته انتشار آیین‌نامه جدید بازتاب خبری در رسانه‌های مختلف داشت، اما کتابخانه ملی تاکنون به آن و انتقاد منتقدان واکنشی نشان نداده است. کتابخانه ملی به‌عنوان کتابخانه مادر، همواره جزو اولین انتخاب پژوهشگران و دانشجویان بوده و هست. محدود کردن شرایط عضوگیری و غربال افرادی که مشتاق بهره‌مندی از گنجینه کتابخانه ملی هستند، با اهداف راه‌اندازی این مرکز فرهنگی مغایرت دارد و در تضاد است.
خبرنگار ندای هرمزگان برای پیگیری دلایل صدور آیین نامه جدید تلاش کرد تا با خانم دکتر مومنی معاون کتابخانه ملی ایران گفت و گویی تلفنی داشته باشد که با وجود تلاش های مکرر موفقیتی حاصل نشد.
در همین ارتباط محمدحسن استاد رئیس جامعه معلولان استان هرمزگان نیز در گفت و گو با خبرنگار ندای هرمزگان گفت: انتشار آیین نامه جدید کتابخانه ملی برایمان بهت آور نبود و سالهاست جامعه معلولان به چنین بی مهری هایی عادت کرده اند.
وی افزود: برخی از مسئولان درخواست های صنفی و منطقی جامعه معلولان را به راحتی به مسئله ای سیاسی مبدل می کنند در حالی که توقع داریم در قبال صبر و تحمل و خودداری ما معلولان جوابی منطقی از مسئولان دریافت کنیم.
رئیس جامعه معلولان استان هرمزگان با اشاره به مشکلات مختلف معلولان و برخی بی توجهی ها و بی مهری های صورت گرفته از سوی مسئولان گفت: ما سامانه دفاعی نداریم تا توان این همه فشار را داشته باشیم و از نمایندگان هرمزگان در مجلس انتظار داریم تا به این سکوت خود در رابطه با مشکلات جامعه معلولان خاتمه داده و راهکاری برای غلبه بر مشکلات پیدا کنند.
محمدحسن استاد تاکید کرد: اگر استیضاح وزیر شائبه تضعیف دولت باشد دست کم می توانند با طرح سوال از وزیر در جهت کم کردن مشکلات راهکاری پیدا نمایند.
استاد افزود: در ارتباط با مشکلاتی مانند قانون مصوب سال 96 که در اردیبهشت سال 97 نیز ابلاغ شد، اقدام خاصی صورت نگرفته و برخی از مسئولان ما به ترفندهای مختلف قانون را زیر پا گذاشتند.
رئیس جامعه معلولان استان هرمزگان تاکید کرد: بیش از یک دهه است منتظر ایجاد سامانه ای برای حمل و نقل معولین هستیم و جا به جایی و حمل و نقل یک معلول امروز به معضلی بزرگ تبدیل شده است و هزینه های اضافه روی دست معلول و خانواده اش قرار داده است.