ندای هرمزگان – کاظم گلخنی
با وقوع زلزله ۵/۹ ریشتری بوشهر، حالا می توان به اهمیت هشدار جدی کارشناس زلزله درباره مرگ گربه ماهی های ساحل جاسک پی برد.
به گزارش خبرنگار ندای هرمزگان، مهدی زارع (استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله) در این ارتباط گفت: در میانه روز جمعه سیزدهم فروردین ماه سال جاری، خبر رسید که در بندر جاسک در ساحل دریای مکران، تعداد زیادی از گونه ای گربه ماهی در ساحل تلف شده اند. مدیرکل محیط زیست هرمزگان هم یکی از علل را احتمال آلودگی نفتی عنوان کرد: در ساحل مقسا جاسک، ماهی های به گل نشسته هیچ گونه آثار بیماری یا آلودگی نداشته اند و از آنجا که فقط همین یک گونه ماهی در ساحل مشاهده شده است، فرضیه بیماری و آلودگی رد شد. از نظر زمین شناسی در ساحل مکران زلزله با بزرگای ۸.۱ و سونامی ۲۷ نوامبر ۱۹۴۵ ساحل مکران (ناحیه مرزی بین ایران و پاکستان) مهم ترین زلزله -و البته در نتیجه آن سونامی- ثبت شده در سده قبل است. زلزله یادشده در امتداد منطقه فرورانش در سواحل مکران رخ داد و این سونامی موجب کشته شدن چهار هزار نفر و خسارات و ویرانی در سواحل پاکستان، ایران، هند و عمان شد.
در گزارش ها از فرازگیری امواج سونامی از یک متر در ساحل ایران تا حدود ۱۵ متر در ساحل پاکستان یاد شده است.
زمین لرزه های سال های ۱۵۲۴ و ۱۸۱۹ نیز احتمالا باعث ایجاد سونامی های مخربی شده است وعلاوه بر آن، زلزله های ۱۷۶۵ و ۱۸۲۱ در ساحل شرقی مکران و همچنین زمین لرزه ۱۴۸۳ در ساحل غربی (ایران)، موجب سونامی هایی در ساحل مکران شده اند.
قدیمی ترین سونامی شناخته شده در منطقه که ممکن است بر اثر زمین لرزه ای بزرگ ایجاد شده باشد، در سال ۳۲۶ قبل از میلاد مسیح در دلتای منطقه کوچ در شرق مکران رخ داده که بر اساس گزارش های تاریخی، احتمالا از عوامل نابودی ناوگان متجاوز اسکندر مقدونی در بازگشت به یونان پس از فتح هند بوده است.
راهی برای تشخیص زمان دقیق وقوع زلزله بعدی فعلا وجود ندارد. ممکن است ما ندانیم که زلزله بزرگ بعدی در کجا یا چه زمانی رخ خواهد داد، اما می توانیم آماده شویم.
حیوانات، ازجمله گربه ماهی ها، می توانند به عنوان یکی از نمادهای پیش بینی رخداد زلزله بعدی به حساب آیند. اولین گزارش شناخته شده ازرفتارهای عجیب حیوانات قبل از زلزله، به سال ۳۷۳ قبل از میلاد مسیح برمی گردد و مواردی به دنبال آن می آیند که افراد و حتی برخی دانشمندان تصور می کردند حیوانات ممکن است زمین لرزه را پیش بینی کنند. به مدت ۱۲ سال مرکز پژوهشی شیلات کلان شهر توکیو این تئوری را آزمایش می کرد که آیا می توان از گربه ماهی ژاپنی در پیش بینی زمین لرزه استفاده کرد؟