م.جعفر زاده
از همان روز که آقاي فرزين سخن از دلار 28500 توماني گفت و به عمردلار4200 جهانگیری خاتمه داد، همه کارشناسان حتی مردم عادی پیش بینی کردند که این طرح جناب فرزین شکست خورده است و هم اکنون می بینیم که نتايجي به مراتب وخيم تر از سياست شکست خورده دلار 4200 توماني به بار آورده و خواهد آورد. علت پيامدهاي شديدتر دلار 28500 توماني از دلار 4200 توماني اين است که حجم کسري بودجه و تورم در حال حاضر به مراتب بيشتر از دوره اي است که ارز 4200 توماني مورد اصرار و تاکيد دولت رییسی قرار داشت. به هر شکل اين درست است که تورم انتظاري و شوک هاي سياسي داخلي و خارجي سهم عمده اي در آشفتگي اين روزهاي بازار ارز دارد، اما سياست هاي اشتباه بانک مرکزي و تيم اقتصادي دولت هم در تشديد اين وضعيت بي تاثير نيست.
زیرا که مسئولان بانک مرکزي بدون توجه به رانتي که دلار چند نرخي ايجاد مي کند به اين سياست ادامه دادند، .چون وقتي دلار با نرخ 28500 تومان به متقاضيان در سامانه نيما تخصيص داده شود قطعا با توجه به نرخ 60 تا 70 درصدي بالاتر ارز در بازار آزاد و نبود هيچ ساختاري که بتواند کنترل کننده قيمت نهايي کالا براي مصرف کننده بر اساس ارز 28500 توماني باشد، انبوهي از تقاضا که بخشي از آن هم قطعا واقعي نيست به سامانه نيما سرازير مي شود و بانک مرکزي هم نمي تواند پاسخگوي اين تقاضا باشد. از سوي ديگر، به تاخير افتادن چندماه تخصيص ها و انباشت آنها موجب مي شود متقاضيان به تامين ارز از بازار آزاد اقدام کنند و بازار آزاد با افزايش تقاضا از ناحيه متقاضيان عمده يعني صاحبان صنايع و کسب وکارها مواجه می شود. بخشي از تقاضاي ارز نيز از ناحيه انتظارات تورمي ، شارژ مي شود به اين معني که صاحبان نقدينگي و پس اندازهاي ريالي با چشم انداز افزايش تورم، نقدينگي خود را به دلار تبديل مي کنند.
که خود به آشفتگی ارزی و دامن زدن به افزایش نرخ ارز می انجامد. از سویی الزام توليدکنندگان و صادرکنندگان به عرضه ارز با نرخ غيرواقعي در سامانه نيما موجب شده تا سياست سرکوب قيمت ارز به شکل کاملا غير کارشناسي در دولت سيزدهم ادامه پيدا کند و بدون هيچ توجيهي از صادرکنندگان عمده مثل فولادي ها و پتروشيمي ها خواسته شود تا ارز را با قيمت غيرواقعي در سامانه نيما و بازار متشکل عرضه کنند. با اين شرايط قطعا ارز صادراتي سر از بازار آزاد درخواهد آورد و اين بازار غيرشفاف تر از قبل به کار خود ادامه خواهد داد و دود آن همچنان به چشم مردم خواهد رفت.
