عباس فضلی/ استاد دانشگاه
تبیین مفهوم مطالعه
در معنای واژگانی مطالعه گونه ای روشنی بخشی طرفینی نهفته است و به قول هرمنوتیکرها، فهم یک امر بین الاذهانی است. مطالعه بر اساس سه محور نویسنده، متن و خواننده شکل میگیرد. یعنی متن سوژه و صحنه ای برای تعامل بین ذهن خواننده و اندیشه ی نویسنده است. اضلاع سهگانه در حرکتی دورانی، محرک فکر هستند. خواننده موجودی منفعل نیست بلکه خود را با متن درگیر میکند و در پی بازیابی نیت نویسنده است. این کشاکش میمون، منجر به کشف معنایی از پیش تعیین شده یا کسب معنای جدید میگردد.
اقتضای سیالیت ذهن، عبور از قصد مؤلف و رازگشایی از متن موجود است. این عبور از بی توجهی وعدم لحاظ کانتکست و بستر فرهنگی-فکری مؤلف ناشی می شود. ما قادر به دستیابی پشت صحنه های ذهنی و پیشفرضهای نویسنده نیستیم، لذا از آن میگذریم. تجربه نشان داده است که مؤلفان زبردست و تیزهوش، پاره ای از نیات خود را در سپیدی سطور محو میکنند و گاه حتی متن را بهانه ای برای پوشش هدف اصلی خود به نگارش در می آورند. این موضوع در کتاب های مقدس و متون جان بخش، بیشتر خودنمایی میکند. آن ها با محو نیت و پوشش هدف، درصدد ارتقا خواننده به درجه ای بالاتر از متن هستند که قابل توصیف نیست.
اگر ما در رویارویی با یک کتاب این نکته را مد نظر داشته باشیم که هنوز به نضج و رشد ذهنی خود دست نیافته ایم، حکایت این معناست که متن از ارزش والایی برخوردار است. مراد از زایایی و ژنریتیو بودن یک متن این است که به خواندن و خواننده معنا می بخشد. بنابراین اصل در مطالعه، کاوش و زایش ذهن خواننده با عبور از نیت مؤلف و وصول به یک معنای متفاوت از متن در جهت ارتقاء سطح بینش و در نهایت تبدیل شدن خواننده به یک نویسنده ی دیگری است.
انواع متن
مراد از متن فقط متن مکتوب نیست. گفتار هم نوعی متن محسوب می شود. بیشتر متون حاصل تأملات و درس گفتارهای مؤلفان هستند. کتب مقدس و کتاب های مهم و ماندگار تاریخ در جریان یک امر شفاهی و شهودی از سوی سازنده ی اصلی آن ها شکل گرفته و به یک متن مکتوب تبدیل شده است. چنان که آثار شاعران هم به کوشش شاگردان شیفته و فرهیخته ی آنها به رشته ی تحریر درآمده است. البته در این میان، پاره ای نویسندگان در خلوت خود به خلق یک اثر ادبی یا تاریخی همت گماشتهاند.
نشانه ها و علائم یکی دیگر از انواع متن است. عده ای از زبان شناسان بر این باورند که اگر زبان مشترک بین انسان و حیوان باشد اما سمبل ها و نشانه ها خاص آدمی است. و تنها در جهان انسانی قابل ارائه است. برخی ایماء و اشاره را هم جزو متن محسوب میکنند. و پاره ای طبیعت و مظاهر آن را در ردیف متن دانسته اند. بنابراین مجموع پنجگانه ی فوق مصادیقی از متن به حساب میآیند. وجه اشتراک این پدیده ها آن است که ذهن آدمی را فعال نگه میدارند و کارکرد اندیشگی داشته و حکم مطالعه را دارند.
معنای زندگی
در زندگی روزمره ی کسی که می خواند، کمبودی هست و همین است که او را در کتاب می جوید این کمبود عبارت از معنای زندگی(ادبیات چیست؟ ص 212) یعنی هدف نهایی از مطالعه و بررسی متون مختلف، دستیابی به یک تعریف از معنای زندگی است. انسان با توجه به ویژگی هایی که دارد، نیازمند درک زندگی است. محدودیت زیستی و ممکنیت وجودی او اقتضای جستجو و انتخاب مسیر در جهت سعادت را دارد. از طرفی تحمل رنج های بشری، نیازمند پناهگاهی است که تا حدودی به کاهش این رنج ها منتهی می شود. مطالعه میتواند این مهم را به نحوی مطلوب به انجام رساند. وجه مشترک مطالعه و معنای زندگی این است که پس از پژوهش و بررسی آنها، ما به دو امر کشف یا کسب نائل می آییم. رویکرد فیلسوفان معاصر به فلسفه ی عملی با عبور از مباحث انتزاعی، ایجاد ساختاری برای فلسفه ی زندگی است که تحقق آن منوط به درکی از معنای زندگی است.
دریافت معنای جدید از یک متن
این که تصور کنید با سرک کشیدن به زندگی دیگران و استفاده از تجارب آنان می توانید راه و رسم زیستن را بیاموزید، خیالی خام است. زندگی کردن نیازمند تأمل فردی و تجربه ی شخصی است. هر کسی باید خودش زندگی اش را دریافته و به تجربه ی زیسته اش برسد. قبول و تقلید از دیگران به نوعی فرو رفتن در مرداب زندگی است. چنان که خوردن و پوشیدن دیگران هیچ تأثیری در کارکرد مشابه آن در ما ندارد، امور معنایی هم این گونه هستند. یعنی همه ی عوامل و عناصر زیستن باید در چنگال نفس قرار گرفته و به محک تجربه در آیند تا معنادار شوند. هر انسانی باید خود مزه ی معنای زندگی را بچشد.
یکی از رویکردها به معنای زندگی و یا درک معنا در جهان هستی، روبرو شدن و مواجهه ی دیالکتیکی با متون است. این دیدگاه با تکیه بر هرمنوتیک فلسفی از یافته های پل ریکور فرانسوی است. وی متأثر از گادامر و هایدگر آلمانی، به نوعی رها شدگی متن از نویسنده و خواننده قائل است که در راستای نظریه ی افق گشایی گادامر شکل گرفته است.
البته پیش فرض خلق معنای زندگی از متن، مطالعه کردن و خواندن متون است. فقط افرادی که اهل مطالعه هستند، می توانند از این نسخه برای معناداری زندگی بهره بگیرند. پیروی شفاهی از ایده ی دیگران و فاصله گیری از متن مکتوب، فرد را دچار نوعی سرخوردگی و سردرگمی یا تقلید محض از دیگران می کند. عیب سخنان شفاهی آن است که به شدت متأثر از بستر فرهنگی و موقعیت اجتماعی گوینده و شرایط روحی- روانی او است. اما متن مکتوب کمتر به این عوامل وابسته است. چون عمل نوشتن بر خلاف گفتن در یک فضای گسترده و همه جانبه تری صورت می گیرد. در گفتار شرایط آنی حضور فعال دارند. گفتن معمولا با احساسات عاطفی و هیجانات روانی همراه است ولی در نوشتار تمام گذشته ی فکری و حتی اندیشه های آینده نگرانه ی نویسنده نیز دخیل هستند. نوشتن ثبت دائمی ایده ها در تراز اندیشه هاست.
پیش فرض دوم این رویکرد، آن است که فرد نیازمند اطلاعات کلی و گاه جزئی از دانش هرمنوتیکی بوده و باید سیر تحول تاریخی این اندیشه را در طول دو قرن اخیر دنبال کند و بداند چه رابطه ای میان متن، نویسنده و گوینده وجود دارد. هر چند شناخت نویسنده و تمایل او به نوشتن و ثبت آثار و افکار، بخشی از دریافت متن است اما خواننده بدون لحاظ این پیشینه و فقط با تکیه بر خود متن در پی خلق و درک معنای جدید و گسترش آن است. البته در تعبیر دینی از هرمنوتیک، گزینه ی دیگری هم وجود دارد و آن درک معنای معناهاست که خدا باشد. این درک هر چند دست یافتنی نیست ولی نظر به آن می تواند افق گشایی متنی که در اندیشه ی گادامر به آن پرداخته شده را گسترش دهد. یعنی ما با گشودگی مطلق مواجه هستیم که رسیدن به آن امکان پذیر نیست اما شناوری درمتن و معنا را تداعی می کند.
حاصل این رویکرد رسیدن به فهم از خویشتن در پی جست و جوی معنا از متن دیگران است و چون خویشتن فهمی نامحدود است بنابراین کشف و کاوش معنا ادامه پیدا میکند. قانع نشدن به یک متن و گفتار و عبور از یک معنا به معنای دیگر و تعبیر و تأویل مدام گفته ها و نوشتهها، سیرناپذیری معنا از زندگی را به دنبال دارد و همین امر موجب نجات از دگماتیسم فکری و تقلید از یک مرام و مسلک است. ذهن جستجوگر آدمی برای دریافت معنا، شناور بودن او در معانی را اقتضا میکند. معانی متکثر و برداشت های تأویلی متفاوت از یک متن، زمینهساز بدفهمی و سوء فهم نسبت به دیگران حتی خود شخص است. عطش سیری ناپذیر برای درک حقیقت معنای معناها و عبور از تفسیرهای موجود، منجر به یک درک گشاده و باز نسبت به متن می شود. البته تکثر معنا و اکتفا نکردن به یک معنای منسجم و پذیرفته شده، گاه نوعی بی معنایی را نیز ایجاد میکند. این امر را میتوان از زبان اگزیستانسیالیست های الحادی و نیهلیست هایی چون سارتر و کامو شنید. اما به قول پل ریکور زندگی اگر معنادار نباشد، فهم برای همیشه ناممکن خواهد بود.(هرمنوتیک مدرن ص91) از این رو گفته اند بیمعنایی هم نوعی معناست. اما باور به یک موجود مطلق و نامتناهی، معانی متفاوت و متکثر را به یک معنای نامتناهی و بکلی دیگری هدایت می کند.
این معنای نامتناهی، خلق معنا و تأویلی است که در رویارویی با یک متن حاصل شده و از معانی پیشین، پیشی می گیرد. معنای فرضی به معنای ایده آلیستی و ذهنی نیست بلکه رسیدن به یک معنای متفاوت از متن است. در حقیقت نوعی زایش فکر و دریافت معنای جدیدی است که موجب ساماندهی دیگر افکار و اعمال آدمی میشود و در رفتار و گفتارش نمایان می گردد.
یعنی آدمی در متن و دنیای به وجود آمده از متن، زندگی می کند. تمام روابط اخلاقی و مناسبات اجتماعی او متأثر از پذیرش معنا و فهم جدید از متن است. چون منجر به خویشتن فهمی می شود و درک متفاوتی از هستی را رقم می زند. بنابراین صرفا فرض یک معنا نیست بلکه زندگی در دنیای متن است.
ندای هرمزگان - گروه اجتماعی با اقدام به موقع و هوشمندانه پلیس و دستگاه اطلاعاتی استان کودک ۷ ساله ربوده ...
مدیرکل شیلات هرمزگان گفت: پیشبینی میشود برداشت میگوی پرورشی در 2 هزار و 600 هکتار از مزارع هرمزگان امسال 100 ...
ندای هرمزگان - گروه اجتماعی در مراسمی با حضور مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب هرمزگان، سرهنگ بهمنی جانشین قرارگاه پیشرفت ...
ندای هرمزگان - گروه اقتصادی مدیرعامل شرکت فولاد هرمزگان گفت: قطعا کالایی که در بورس پذیرفته میشود، در یک بازار ...
ندای هرمزگان - گروه اقتصادی معاون برنامه ریزی و اقتصادی وزیر نیرو از عملیات سامانه انتقال پساب فاضلاب بندرعباس و ...
buy tadalafil generic – cheap tadalafil 5mg cialis 5mg cost
order generic hydroxychloroquine 200mg – order plaquenil online order hydroxychloroquine 400mg sale
ivermectin over the counter uk – ivermectin 12 mg tablet ivermectin 2mg
cephalexin 125mg brand – erythromycin over the counter buy erythromycin 500mg
cost sildenafil 100mg – sildenafil price order disulfiram 250mg pills
rhinocort uk – order ceftin without prescription ceftin 250mg generic
order careprost pills – buy desyrel generic cheap desyrel
tadalafil 40mg cost – ivermectin 12mg tablets ivermectin 12mg for humans
usa cialis sales – ivermectin over the counter uk otc ed pills
online casinos – online casino real money us purchase prednisone sale
prednisone 10mg cost – purchase prednisone sale accutane 40mg ca
order tadalafil 5mg generic – cheap tadalafil sale cialis for women
stromectol usa – ivermectin 6 mg without a doctor prescription purchase azithromycin
order zithromax generic – methylprednisolone over the counter medrol 16mg over counter
order baricitinib 4mg online cheap – aralen without prescription priligy 60mg drug
lopressor sale – metoprolol 100mg cost buy tadalafil 5mg without prescription
buy generic cialis – viagra 25mg buy generic sildenafil 100mg
stromectol for human – ivermectin without prescription ivermectin 12 mg pills for humans
clomiphene 100mg brand – buy clomiphene 100mg generic zyrtec 5mg pill
desloratadine 5mg generic – claritin 10mg over the counter order aristocort 10mg without prescription
purchase misoprostol generic – buy cytotec 200mcg levothyroxine online order
sildenafil women – order neurontin 600mg online cheap buy gabapentin generic
buy cialis 5mg online – oral cenforce cenforce cheap
cheap diltiazem 180mg – zovirax 800mg pills acyclovir cost
brand hydroxyzine – buy hydroxyzine 25mg for sale buy rosuvastatin 10mg online cheap
buy ezetimibe sale – motilium 10mg us citalopram brand
viagra tablets – buy sildenafil 50mg online cheap sildenafil usa
esomeprazole online order – purchase phenergan online cheap phenergan cheap
cialis daily cost – cialis coupon walmart cost cialis 40mg
modafinil 200mg brand – erectile dysfunction drugs top erection pills
buy accutane 20mg generic – order azithromycin online azithromycin 500mg cost
cost lasix 100mg – furosemide pill viagra online buy
tadalafil 20mg ca – order cialis online sildenafil ca
us cialis – buy cozaar 25mg online buy warfarin 5mg pills
buy topamax 200mg sale – buy imitrex 25mg without prescription order generic sumatriptan 50mg
sildenafil online order – order sildenafil 150mg online tadalafil 20mg oral
best pills for ed – order prednisone pills order prednisone 5mg generic
buy accutane 40mg – amoxil drug order amoxicillin 1000mg sale
furosemide tablet – order furosemide pill zithromax sale
oral doxycycline 200mg – hydroxychloroquine 200mg ca aralen over the counter
tadalafil 5mg generic – Buy discount cialis viagra for men
provigil 200mg for sale – cheap viagra generic sildenafil pills 50mg
male erection pills – prednisone 5mg tablet prednisone pill
buy accutane – order generic amoxicillin 1000mg purchase celecoxib
flomax tablet – buy spironolactone 100mg sale order spironolactone online cheap
simvastatin 20mg oral – order zocor online cheap essay writing
casino games online – best online casino generic ampicillin
ciprofloxacin pill – buy cialis 20mg without prescription buy generic tadalafil
cheap sildenafil pills – sildenafil 100mg usa vardenafil nebenwirkungen
canadian drugs
cheap erectile dysfunction pills online over the counter ed remedies muse ed drug
best ed pills ed aids how to get prescription drugs without doctor
buy cialis online next day shipping cialis usa prescription cialis without prescription overnight
eprinomectin vs ivermectin ivermectin human ivermectin empty stomach
prednisolone 40mg usa – cialis tadalafil 40mg tadalafil pill
cialis 20 mg sale cialis with dapoxetine cheap viagraorcialis
pharmacy online ed clinic ed meds online
cost of ivermectin lotion ivermectin for mini pigs ivermectin 4000
how to buy prednisone online can you buy prednisone over the counter in mexico prednisone brand name us
purchase augmentin pills – buy augmentin online cheap cialis coupon
mens erection pills best ed pills non prescription medicine for erectile
the best ed pills erectile dysfunction drug ed drugs
best online canadian pharmacy ed meds online without doctor prescription prescription drugs without doctor approval
prescription drugs online without buy prescription drugs from india carprofen without vet prescription
propecia buy propecia without a prescription propecia 1mg
buy cephalexin for sale – buy cephalexin sale oral erythromycin
best erection pills ed treatments top ed drugs
ivermectin for mice ivermectin for ticks who ivermectin
cure ed erection pills online best ed pills
top rated canadian pharmacies online trusted online canadian pharmacy reviews trusted online canadian pharmacy reviews
stromectol 12 mg tablets stromectol 3 mg tablets price stromectol 3 mg tablets price
provigil drug
ed pill best erectile dysfunction pills best ed medication
order modafinil 100mg sale modafinil 100mg brand provigil 100mg usa
budesonide oral – rhinocort spray antabuse 250mg without prescription
ed medication the best ed pills erection pills viagra online
erythromycin ophthalmic ointment for pink eye erythromycin estolate
best price for daily cialis cialis 20 mg price cialis coupon
purchase modafinil generic provigil usa order modafinil 200mg
cheap modafinil 100mg order provigil 100mg
buy ceftin without prescription – robaxin order tadalafil 20mg price
modafinil 100mg canada buy provigil for sale buy provigil 200mg pills
tadalafil 10mg price generic tadalafil 20mg india tadalafil tablets 20 mg india
modafinil 100mg without prescription
lowest price tadalafil tadalafil 10mg price cialis 20mg
acillin usa – ciprofloxacin 1000mg cost buy generic tadalafil 40mg
online purchase of tadalafil in india generic tadalafil 20mg india cialis 20mg
purchase modafinil for sale provigil 200mg for sale
stromectol for sale stromectol price usa prescribing stromectol
modafinil 100mg usa buy modafinil 200mg pill