در سال 1401 که بار دیگر صنعت فولاد کشور با محدودیت در تأمین انرژی مواجه شد، کمتر کسی تصور میکرد صنایع فولادی بتوانند تولید خود را افزایش دهند و یا حتی به سطح پیش از محدودیتها برسانند. اما کارکنان جهادگر شرکت فولاد هرمزگان فراتر از ظرفیت اسمی شرکت و با ثبت رکورد یکمیلیون و 538 هزار 293 تن تختال، عملکرد درخشانی را از خود برجای گذاشتند.
در همین زمینه عطاالله معروفخانی، مدیرعامل فولاد هرمزگان، در پاسخ به سؤالات خبرنگار روابط عمومی به تشریح دستاوردهای شرکت در سال 1401 و برنامه فولاد هرمزگان برای سال جدید پرداخته است. ماحصل این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
به نظر شما صنعت فولاد در سال 1401 چه شرایطی داشت؟ در این سال شاهد چه تحولاتی در این صنعت بودیم؟
علیرغم چشماندازی که برای صنعت فولاد کشور در افق 1404 ترسیم شده است، شاهد این هستیم که این صنعت، علاوه بر چالشهایی که در حوزه زیرساختهایی نظیر حملونقل و تأمین مواد اولیه با آن مواجه بوده است، در چند سال اخیر با چالش کمبود انرژی برق در فصل تابستان و گاز در فصل زمستان که همواره مزیتی برای این صنعت در کشور محسوب میشده، مواجه گردیده و متأسفانه این محدودیتها سال به سال بیشتر شده است. در سال 1401 نیز با توجه به گرمای بیشازحد هوا، از اواخر بهار محدودیتهای شدید برق آغاز شد و تا اوایل شهریورماه ادامه داشت. در زمستان نیز سرمای شدید موجب کمبود گاز در صنایع فولادی کشور گردید و به خالی ماندن بخش بزرگی از ظرفیتهای تولید منجر شد.
از سویی، صنعت فولاد در سال 1401 با توجه به تحولات داخلی و بینالمللی شرایط نسبتاً دشواری را پشت سر گذاشت. اگرچه قیمت جهانی فولاد در ابتدای سال گذشته با توجه به جنگ روسیه و اوکراین افزایش یافت و این امر میتوانست فرصت خوبی برای صادرکنندگان این حوزه فراهم کند، اما شاهد این بودیم که برای صادرکنندگان فولاد عوارض صادراتی اعمال شد و تولیدکنندگان را با چالش مواجه کرد. بااینحال پس از اینکه عوارض صادراتی لغو شد، بازارهای جهانی روی دیگر خود را نشان داد و با کاهش شدید قیمتهای جهانی فولاد مواجه شدیم که بر صنعت فولاد کشور ما نیز اثرگذار بود. با این همه، هیچیک از این محدودیتها مانع عملکرد خیرهکننده فولاد هرمزگان نشد و ما هم در تولید و هم در فروش و صادرات توانستیم شاهد رشد و درخشش شرکت باشیم و ازجمله مصداقهای این رشد میتوان به ثبت رکوردهای تولید ماهانه و سالانه اشاره کرد.
کارکنان شرکت ثابت کردند در راه اعتلای نام کشور، موانع نهتنها تهدید نیست، بلکه فرصتی است برای دستیابی به موفقیتهای بیشتر؛ موانعی که مانند سکوی پرتاب، همکاران را برای تحقق اهداف همدلتر و منسجمتر ساخت.
خوشبختانه فولاد هرمزگان توانست رکورد تولید سالانه خود را با رکوردشکنیهای متعدد ماهانه و روزانه پس از دو سال بهبود بخشد. در این باره توضیح دهید.
با وجود همه محدودیتها و چالشها، در سال 1401 توانستیم با تلاش مضاعف همه همکاران در بخشهای مختلف، 5 رکورد ماهانه تولید را به ثبت برسانیم که 4 رکورد از شهریورماه تا آذرماه بهصورت پیدرپی به دست آمد. در ماههایی که با محدودیت برق یا گاز مواجه نشدیم، توانستیم بیشتر از ظرفیت اسمی ماهانه 125 هزار تنی خود یعنی بالغبر 150 هزار تن تختال تولید کنیم که این میزان بیشترین تولید در میان فولادسازان کشور است. رکورد دیگر فولاد هرمزگان دستیابی بهسرعت 1.6 متر بر دقیقه ریختهگری تختال است که بهترین رکورد ریختهگری این محصول در کشور محسوب میشود. در نهایت موفق شدیم از ظرفیت اسمی عبور کنیم و با رکوردشکنی در تولید سالانه به میزان یکمیلیون و 538 هزار و 293 تن، فصل نوینی از حیات شرکت فولاد هرمزگان را رقم بزنیم و به این ترتیب فولاد هرمزگان دومین تولیدکننده تختال در کشور پس از فولاد مبارکه لقب گرفت.
فولاد هرمزگان چگونه به این رکوردها دست پیدا کرد؟
آنچه به یک واحد تولیدی قدرت میدهد، هماهنگی و همکاری نزدیک میان تمام واحدهای سازمانی است. زمانی که تکتک کارکنان همدل و همسو با اهداف و برنامههای سازمان با وظایف خود آشنا باشند و به آن عمل کنند و در خدمت کار تیمی باشند، در موفقیت بنگاه اقتصادی تردیدی وجود نخواهد داشت. در فولاد هرمزگان بهگونهای این هماهنگی ایجاد شده که واحدهای سازمانی بهصورت تنگاتنگ با یکدیگر در ارتباط هستند. به این موارد باید حمایتهای شرکت مادر یعنی گروه فولاد مبارکه و مدیرعامل این شرکت از فولاد هرمزگان و اقدامات آن بهویژه در زمینه تأمین مواد اولیه، فروش و طرحهای توسعه را اضافه کرد.
با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری و انتخاب شعار سال «تولید؛ دانشبنیان؛ اشتغالآفرین» از سوی ایشان، فولاد هرمزگان عزم خود را برای تحقق این شعار جزم کرد و در این مسیر استفاده از دانش بومی را در همه ابعاد تولید سرلوحه کار خود قرار داد. افزایش تولید و رکوردشکنیهای پیاپی در شرکت نشان میدهد برنامه و استراتژی دانشی صحیحی اتخاذ کردهایم.
یکی از مهمترین اقداماتی که در این خصوص صورت دادیم، توجه به طرحهایی بود که موجبات افزایش تولید و بهرهوری بیشتر را فراهم میآورند. بهطور مثال، برنامهریزی و آمادهبهکاری تجهیزات در خطوط تولید، تأمین مواد اولیه باکیفیت و بهموقع، افزایش عمق کوره که سبب کاهش شدید تعمیرات گرم نسوز کوره یا همان کفسازی و بانکسازی شده و بهبود پارامترهای تولیدی همچون کاهش زمان Power on، کاهش شارژ فلزی، افزایش راندمان، کاهش نرخ مصرف الکترود و کاهش نرخ مصرف نسوز ازجمله عوامل مؤثر بر کسب رکوردهای اخیر بودهاند. به این موارد باید پیشنهاد «فراوری گرم سرباره کورههای قوس الکتریکی فولاد هرمزگان» را نیز اضافه کرد که یکی از خلاقیتهای کمنظیر کارکنان و کارشناسان فولاد هرمزگان به شمار میرود و در بهبود تولید و ثبت رکوردها اهمیت زیادی داشت.
به توجه ویژه فولاد هرمزگان به دانش اشاره کردید. در این حوزه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
نوآوری یکی از عواملی است که میتواند به بنگاههای اقتصادی قدرت رقابت بدهد. یکی از اقدامات مهم فولاد هرمزگان این است که با مراکز دانشگاهی و دانشبنیان ارتباط مستمر برقرار کرده و این ارتباط بهصورت عملی شکل گرفته است. به دلیل برقراری همین ارتباط خوب میان فولاد هرمزگان و مراکز دانشبنیان، مانند پارکهای علم و فناوری و دانشگاههای استان هرمزگان، شرکت موفق شد شماری از چالشها و گلوگاههای خود را در خصوص تولید و فرایندها حل کند. فولاد هرمزگان حتی با توجه به اهمیت موضوع نوآوری و دانشبنیان بودن، بهعنوان سهامدار عمده با 30 درصد سهم مشارکت و یک نماینده دائمی، در صندوق پژوهش و فناوری استان هرمزگان حضور دارد. این صندوق بهعنوان یک نهاد تأمین مالی در اکوسیستم نوآوری با هدف کمک به تجاریسازی محصولات و خدمات فناورانه و نوآورانه در راستای توسعه اقتصاد دانشبنیان در قالب ارائه تسهیلات، سرمایهگذاریهای خطرپذیر و صدور ضمانتنامه شکل گرفته است. خوشبختانه هیچ محدودیتی در تأمین مالی و پذیرش طرحها نخواهیم داشت و همواره از طرحها و شرکتهای دانشبنیان با محوریت حل مسائل صنعت فولاد حمایت خواهیم کرد.
صنعت فولاد سال پرنوسانی را در سال 1401 پشت سر گذاشت. فولاد هرمزگان از منظر فروش و یا صادرات چه عملکردی داشت؟
مشکلات بازارهای جهانی بهویژه کاهش قیمت و تحریمها باعث نشدند فولاد هرمزگان از بازار پا پس بکشد و وجود این مشکلات در واقع عزم شرکت را بر فروش بیشتر محصول در بازار داخلی و بازارهای صادراتی جزم کرد؛ بهطوریکه با وجود همه محدودیتها، در سال 1401 موفق شدیم یکمیلیون و 551 هزار تن تختال را بهعنوان محصول نهایی در بازارهای داخلی و صادراتی به فروش برسانیم که 835 هزار تن از آن در بازار داخلی فروخته و 715 هزار تن دیگر به بازارهای جهانی صادر شد. قابلتوجه است که میزان فروش کلی شرکت نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 9 درصدی را نشان میدهد. ضمن اینکه میزان صادرات در مقایسه با سال گذشته 19 درصد و فروش داخلی حدود 13 هزار تن بیشتر بوده است. به این ترتیب فولاد هرمزگان توانسته است برخلاف جریان بازار حرکت کند و در فروش محصول خود موفق باشد.
در زمینه کسب درآمد، فولاد هرمزگان سال گذشته موفق شد 10 هزار و 218 میلیارد تومان در بازارهای صادراتی، 12 هزار و 376 میلیارد تومان از بازارهای داخلی و درمجموع 22 هزار و 709 میلیارد تومان درآمد کسب کند که این میزان درآمد نسبت به سال 1400 رشد 2.5 درصدی را نشان میدهد. این موفقیت در حالی به دست آمد که بعضاً شاهد افت 30 تا 40 درصدی قیمتهای داخلی و جهانی بودیم که در شرایط کنونی بازار یک موفقیت قابلتوجه محسوب میشود.
شرکت فولاد هرمزگان در سالهای اخیر چه موفقیتهای مهمی کسب کرده است؟ این موفقیتها در چه زمینههایی بوده و چگونه حاصل شده است؟
آنچه یک سازمان را از سایر رقبا متمایز میکند، علاوه بر تولید محصول باکیفیت و فروش آن در بازارهای داخلی و بینالمللی، کسب موفقیتهای قابلتوجه در همه عرصههاست.
در زمینه تولید در سال 1401 موفقیتهای بینظیری داشتیم که ثبت 5 رکورد تولید ماهانه بیشتر از 150 هزار تن، یعنی بیشتر از 20 درصد از ظرفیت اسمی در زمینه تختال، ثبت یک رکورد ماهانه در زمینه تولید آهن اسفنجی، ثبت چندین رکورد تولید روزانه تختال، کاهش مصرف انرژی، کاهش توقفات اضطراری، کاهش مصرف الکترود گرافیتی، کاهش مصرف نسوز، ثبت رکورد 99.95 درصد تولید ذوب مطابق با سفارش آنالیزی، کاهش زمان تخلیه تا تخلیه کوره و… از مهمترین موفقیتهای فولاد هرمزگان در حوزه بهرهبرداری بودهاند. بااینحال یکی از موفقیتهای مهم فولاد هرمزگان در زمینه تولید، ثبت رکورد سرعت ریختهگری به میزان 1.6 متر بر دقیقه بوده است که بالاترین رکورد ریختهگری تختال در کشور به شمار میرود.
در سایر حوزهها نیز فولاد هرمزگان موفق به کسب افتخاراتی همچون عنوان برترین عرضهکننده بورس کالا، دریافت لوح تقدیر سهستاره جایزه تعالی آموزش و توسعه منابع انسانی در نهمین کنفرانس آموزش و توسعه سرمایههای انسانی، قهرمانی تیم فوتبال ساحلی فولاد هرمزگان در مسابقات کارگری جهان، کسب عنوان پروژه برتر در جشنواره ملی بهرهوری، قهرمانی تیم بسکتبال فولاد هرمزگان در لیگ دسته دوم و صعود به دسته اول، کسب عنوان رتبه برتر ایمنی جنوب شرق کشور، قهرمانی تیم فوتبال ششنفره شرکت در مسابقات بینالمللی شرکتهای کارگری، دریافت لوح تقدیر مدیریت برتر از اجلاس سراسری مدیریت مشتریمداری، دریافت تقدیرنامه چهره شاخص از همایش ملی ارتقای اخلاق حرفهای و ترویج مسئولیتپذیری، دریافت تندیس و اسکار مدیریت در اجلاس سراسری یکصد مدیر شایسته سال، کسب تندیس برند برتر در اجلاس نشان منتخب ملی مصرفکنندگان، دریافت تندیس ویژه از چهارمین جشنواره حاتم، کسب تندیس نوزدهمین دوره سمپوزیوم روابط عمومی، دریافت تندیس اجلاس سراسری «برند ملی، اعتماد ملی»، دریافت تندیس برنزین از دومین کنفرانس و ششمین ارزیابی ملی تحول دیجیتال و… شده است.
اهمیت اجرای طرحهای توسعه شرکت را در چه میدانید؟ در حال حاضر این طرحها در چه وضعیتی قرار دارند؟
استان هرمزگان یکی از مناطق پرظرفیت برای توسعه صنعت فولاد در کشور محسوب میشود و در اسناد بالادستی نیز بهویژه طرح جامع فولاد و سند چشمانداز 1404 بر این مهم با تولید 10 میلیون تن فولاد در استان هرمزگان تأکید شده است. ازاینرو، ما نیز در فولاد هرمزگان توسعه را یکی از اهداف و استراتژیهای اساسی خود در نظر گرفتهایم. فولاد هرمزگان بهترین تختال کشور را تولید میکند، اما باید توجه داشت که در دنیای امروز صنعت فولاد دیگر نمیتوان تنها به یک محصول خاص بسنده کرد. بهویژه آنکه هم در کشور ما و هم در کشورهای همسایه، صنعت فولاد با سرعت زیادی در حال توسعه است؛ بنابراین نمیتوانیم در جای خود بایستیم و نظارهگر پیشرفت سایر بنگاههای اقتصادی باشیم و لازم است همپای صنعت فولاد کشور حرکت کنیم. ازاینرو اجرای طرحهای توسعه متعددی را در دستور کار قرار دادهایم.
توسعه مانند تزریق خون تازه در شریانهای یک سازمان و یا یک بنگاه تولیدی است. در واقع درصورتیکه توسعه پایدار در یک مجموعه جزو برنامههای اصلی آن قرار نگیرد، آن سازمان بهمرور رو به افول میرود و رکود بر آن حاکم خواهد شد. در نتیجه طرحهای توسعه جزو جداییناپذیر برنامههای یک سازمان به شمار میرود. توسعه باعث ایجاد تحرک و نشاط در سازمان میشود و شرکتهایی که به توسعه بیتوجه هستند، با توجه به بیتحرکی و روزمرگی سازمان، پس از مدتی، حضور کمرنگتری در بازارِ بهشدت رقابتی دنیا خواهند داشت و در نهایت، ورشکستگی و تعطیلی دائمی بحرانی است که دامنگیر آنها خواهد شد.
در فولاد هرمزگان طی چند سال اخیر بیش از یکصد طرح کمی و کیفی و زیرساختی تعریف شده است که توانستیم بسیاری از آنها به مرحله بهرهبرداری برسانیم. این موضوع نشان میدهد فولاد هرمزگان در بحث اجرای پروژه یک شرکت پویا است. سال 1400 کلنگ چند طرح بزرگ توسعهای را به ارزش حدود 10 هزار میلیارد تومان بر زمین زدیم. در حال حاضر برای فولاد هرمزگان طرحهای بزرگی همچون افزایش ظرفیت واحد فولادسازی از 1.5 میلیون تن کنونی به 3.2 میلیون تن و احداث واحد تولید محصول گرم در دست مطالعه قرار دارند. ضمن اینکه طرح مدول سوم آهنسازی به ظرفیت 900 هزار تن، احداث واحد گازهای صنعتی شماره 3 به ظرفیت 10 هزار نرمال متر مکعب و طرح افزایش ظرفیت سیلوهای ذخیرهسازی آهن اسفنجی به ظرفیت 28 هزار تن در دستور کار است. ضمن اینکه با مشارکت دیگر شرکتها احداث مگامدول آهنسازی را در ستاره سیمین هرمز به ظرفیت 1.72 میلیون تن و افزایش ظرفیت تولید آهک در شرکت سنگ و فولاد آغاز کردهایم. در همین حال طرحهایی همچون احداث ایستگاه جدید گاز طبیعی و افزایش ظرفیت تولید کورههای قوس الکتریکی از طریق نصب Sidewall Lance در نظر گرفتهایم که دومی در آستانه بهرهبرداری قرار دارد.
اجرای طرحهای توسعه بهویژه افزایش ظرفیت فولادسازی از آن جهت اهمیت دارند که میتوانیم تختالهای خاص و حتی گریدهای آلیاژی را با نصب کورههای جدید تولید کنیم. با تولید این محصولات خاص خواهیم توانست علاوه بر ایجاد ارزشافزوده، بازارهای جدیدی به دست آوریم. ضمن اینکه در طرح تولید محصول گرم نیز یک مرحله حلقه تولید خود را تکمیل میکنیم و محصولات با ارزشافزوده بسیار بالاتر در فولاد هرمزگان تولید خواهد شد. در همین حال مزیتی که فولاد هرمزگان دارد این است که به بازارهای مصرف نزدیک است. بهطور مثال، بنادر متعددی مانند شهید رجایی و باهنر در استان هرمزگان قرار دارند؛ بنابراین میتوانیم در صنایع دریایی، مانند کانتینرسازی و کشتیسازی نیز که در این استان فعال هستند، بازار خوبی برای ورق فولادی داشته باشیم. به این موارد میتوان توسعه صنعت گاز را نیز اضافه کرد که با توجه به کمبود گاز در کشور و لزوم توسعه این صنعت، قطعاً در آینده به تولید ورق و لولههای فولادی برای توسعه صنعت گاز نیازمندیم. ازاینرو برای کسب سهم از این بازار باید توسعهها را سرعت ببخشیم. توسعه، نبض سازمان در بازار رقابتی است.
چه چالشهایی در خصوص اجرای طرحهای توسعه وجود دارد؟
فولاد هرمزگان در بحث تولید توانست رکوردهای قابلتوجهی از خود برجای بگذارد و حتی با وجود محدودیتهای شدید انرژی، به بیشترین میزان تولید ثبتشده در تاریخ خود دست یابد؛ اما متأسفانه وضعیت تأمین انرژی در زمستان برای صنعت فولاد بهصورت مطلوب رقم نخورده و همین امر تداوم رکوردشکنیهای فولاد هرمزگان را تحتالشعاع قرار داده است.
شرکت فولاد هرمزگان برای اجرای پروژههای خود محدودیت ندارد و با تمام توان آنها را اجرا میکند، اما چشمانداز تأمین انرژی برای صنعت فولاد کمی مبهم است؛ بنابراین اگر این پروژهها نیز اجرا شوند، چالش اساسی تأمین انرژی آنها خواهد بود.
صنعت فولاد با توجه به کمبود انرژی، خود آستین همت را بالا زد و سال گذشته متولی احداث حدود 11 هزار مگاوات ظرفیت جدید برای برق کشور شد که فولاد هرمزگان نیز با هماهنگی هلدینگ فولاد مبارکه بهعنوان شرکت مادر، متولی احداث بخشی از این ظرفیت شده است. بااینحال در راه اجرای این پروژه نیز چالشهایی همچون نرخ خوراک نیروگاه و نیز ضریب تحویل برق از سوی شبکه وجود دارد.
سرمایهگذاری در انرژی وظیفه صنعت فولاد نیست. در این خصوص دولت میتواند از توان بخش خصوصی بهعنوان سرمایهگذار در زمینه انرژی برق و گاز استفاده کند و در این راه نیز مشوقهای لازم برای حضور بخش خصوصی در نظر گرفته شود. صنعت فولاد با اینکه سوددهی خوبی دارد، اما وظیفه اصلی آن تولید در زنجیره فولاد و ارزشآفرینی در این حوزه است؛ بنابراین سرمایهگذاری در زمینه انرژی تنها هزینههای جانبی را از سود قطعی به صنعت فولاد تحمیل میکند.
یکی از ویژگیهای بارز فولاد هرمزگان، مسئولیتپذیری اجتماعی این شرکت بوده است. شرکت در این زمینه در سال 1401 چه اقداماتی صورت داده است؟
صنایع فولاد باید به جامعه و کارکنان خود خدمت کنند و فولاد هرمزگان نیز بارها این موضوع را ثابت کرده است. یکی از مهمترین اقداماتی که در ابتدای مسئولیت انجام دادیم، مشارکت در طرح اکرام ایتام و محسنین با هدف حمایت از 10 هزار کودک یتیم و غیریتیم تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی استان هرمزگان بود. علاوه بر این، اقداماتی همچون حمایت و کمک مالی و غیرمالی به مراکز خیریه مانند مرکز نگهداری ایتام بنتالنبی (س) و مرکز معلولان ذهنی حبیب ابن مظاهر بندرعباس بوده است. ارسال بیش از یک هزار و 500 تن اکسیژن مایع به بیمارستانهای سطح استان، توزیع ۱۰ میلیون ماسک در بیمارستان ها هیئتهای عزاداری در دهه محرم و کمک به وزارت بهداشت در جهت طرح پویش ملی اطلاعرسانی مبارزه با کرونا از دیگر اقدامات فولاد هرمزگان در زمینه عمل به مسئولیتهای اجتماعی به شمار میرود. به این موارد میتوان کمک به احداث مهدیه شهرستان بندرعباس و نیز بازسازی مسجد حضرت ابوالفضل (ع) اشاره نمود. اقدام مهم دیگر در حوزه مسئولیت اجتماعی کمک فولاد هرمزگان به پروژه مهم آبرسانی به 148 روستا از طریق تامین لوله این طرح بود همچنین کلنگزنی و آغاز عملیات احداث مدرسه ۱۲ کلاسه در شهرک پیامبر اعظم (ص) و احداث خانه بهداشت، از دیگر اقدامات مهم فولاد هرمزگان در اینزمینه بوده است. فولاد هرمزگان در دوسال اخیر در بلایای طبیعی نیز از طریق اهدای ۱۲۰۰ تخته چادر و اهدای کانکس در زلزله و سیل در کنار مردم شریف هرمزگان بوده است.
اما یکی از اقدامات بارز فولاد هرمزگان در زمینه مسئولیتهای اجتماعی که در دو سال اخیر رنگ و بوی تازهای به خود گرفته، نقشآفرینی این شرکت در توسعه فعالیتهای ورزشی بوده است. فولاد هرمزگان با توجه به نقش ورزش در ایجاد نشاط و شادابی جوانان و کمبود امکانات ورزشی در استان هرمزگان، یکی از رسالتهای خود را حمایت از ورزش استان قرار داده است. این شرکت در حال حاضر از 35 تیم مختلف حمایت و حدود یک هزار ورزشکار را زیر چتر حمایتی خود قرار داده است.
سخن پایانی؟
فولاد هرمزگان در سالهای اخیر نشان داده است که یک شرکت پویا و شاداب بوده و هیچیک از موانع و چالشهای داخلی و بینالمللی نمیتواند مانع پیشرفت این شرکت شود. توسعه صنعتی استان هرمزگان یکی از اهداف کلان اقتصادی است و با توجه به برنامه دستیابی به تولید 10 میلیون تن فولاد در این استان، قصد داریم با اجرای طرحهای توسعه علاوه بر افزایش تولید، تولید محصولات ویژه و تکمیل زنجیره ارزشافزوده، به یکی از برندهای برتر صنعت فولاد کشور و دنیا تبدیل شویم.