تخریب محیط زیست به بهانه ی کاهش مسیر یک روستایِ «خاص»

حدود ۲۰ سال پیش رؤساي دستگاه های اجراییِ شهر میناب تصمیم به اجرایی کردن پروژه ای تحت عنوان «بهشت گمشده» کردند. بهشت گمشده در واقع نام مکان بکر و بی نظیری بود که در نزدیکی آب های سد استقلال قرار داشت.
به گفته برخی افراد مطلع، آنها این مسیری را که به آنجا ختم می شد؛ بدون کارشناسی، با تخریب محیط زیست و تراش دامنه های بکر و بدتر از همه با گذر از دل زیستگاه جانوری به صورت نیم بند و خارج از هرگونه استاندارد های لازم به بهره برداری رساندند. نتیجه این شد که با اولین زمستان و شروع بارندگی های فرسایشی این راه مسدود، سپس نابود و در نهایت به کلی از بین رفت. اما حالا و بعد از گذشت دو دهه گویی آن تجربه تلخ با تمام هزینه های گزافش به فراموشی سپرده شده و این بار به بهانه «کوتاه کردن مسیر میناب-راونگ» بر سر زبان های مسئولین افتاده و به جد قصد اجرایی کردن آن را دارند.
گروه‌های مردم نهاد در این رابطه می گویند: واقعیت این است که اجرای این پروژه تبعات بسیار مخرب زیست محیطی در بر دارد و برای اکوسیستم آن منطقه تهدیدی بسیار جدی است. حتی اگر از منظر اقتصادی و کاهش تلفات جاده ای آن را مورد ارزیابیِ کارشناسانه قرار دهیم باید گفت این راهش نیست. بهترین و منطقی ترین گزینه این است که جاده اصلیِ این مسیر (که به همه روستاهای این منطقه ختم می شود) را باید تقویت و به اتوبان تبدیل کرد. خوشبختانه و همان طور که در عکس پیدا است پروژه بازسازی و اتوبان کردن آن در حال اجراست. اما مشخص نیست چرا شهرداری میناب با همکاری نهادهای دیگر مصر است این مسیر پر تلاطم و سراسر پرهزینه را به مرحله اجرا در آورد!
یکی از فعالان اجتماعی در گفتگو با ندای هرمزگان گفت: در این مسیر کوه هایی بسیار زیبا و مینیاتوری قرار دارند که از راه فرسایش خاک در طول میلیون ها سال به وجود آمده اند. کوه هایی که در بلندترین ارتفاع به دویست متر هم می رسند و چون از جنس تپه ماهور نیستند برای تراش و تخریب آنها لودر و بولدوزر هم کارگر آنها نمی شود. فراموش نشود اجرای این پروژه با همه تبعات آن فقط مسیر اهالیِ «یک روستا» را به میناب نزدیکتر می کند. بنابراین اگر هدف « امنیت جانیِ مردم در جاده هاست» راهش اتوبان کردن همان محور اصلی است که مردم همه روستاها از جمله (کریان، تلنگ، سندرک، هشت بندی، شهرستان بشاگرد و… ) از ایمنیِ جاده ای بهرمند شوند. بنابراین ضمن تبعیض آمیز بودن این کار، هدف دیگری پشت این پروژه است که شبهه ی استثنا قرار دادن مردم راونگ را تقویت می کند.
به گفته وی، در کنار پر هزینه بودن این پروژه که به تخریب کوه ها و ایجاد انواع پل ها می انجامد، منجر به از بین رفتن زیستگاه جانوران نادر و کمیابی از جمله کَل و بز، میش و قوچ، گراز، کفتار، روباه و… می شود. از آنجا که این مسیر کوهستانی است، باران دشمن اصلی آن محسوب می شود بنابراین اگر از استانداردهای لازم و ایمنی بی بهره باشد هیچ بعید نیست همچون دو دهه ی پیش با یک بارندگی از بین نرود! ضمناً احداث این جاده راه عبور و مرور مردم را به سادگی و با هر وسیله ای به آب های سد هموار می کند، بهشت گمشده ای که قرار بود بکر و دست نخورده باقی بماند به پاتوقی برای تفریح، تفرج و شب نشینی های اعیانی بدل می شود که کمترین تبعات آن به خطر افتادن طبیعت زیبای راونگ است. کاهش فاصله آن تا شهر، میزان ترددها را به شدت افزایش می دهد و می تواند به سرنوشت شوم دشت های کوگز دچار شود که این روزها از چپ و راستِ آن سوله های کارگاه و کارخانه علم است.
به گفته یکی دیگر از فعالان محیط زیست، مورد بسیار مهم دیگر که نباید از آن غافل شد دسترسی آسان مردم به آب های سد و خطر آلوده شدن آن است. آب هایی که تا چون امروز از هر چهار ضلع از درجه امنیت خوبی برخوردار بود با احداث این جاده از ناحیه غرب دیگر فاقد امنیت می شود.
سوال اینجاست پروژه ای که سراسر مشکل آفرین است چه اصراری به اجرای آن؟!
به گفته این فعال محیط زیستی، تنها حُسن این پروژه این است که وقتی روستای زیبای راونگ در کمترین فاصله به میناب متصل می شود ارزش باغات، زمین ها و ویلاهای آن به طرز چشم گیری افزایش می یابد. تردیدی نیست که همین حُسن، هدف اصلی پروژه هم باشد!
یکی از اهالی میناب می گوید: بهتر است هزینه های این پروژه روی اتوبان کردن محور اصلی سرشکن شود که مسیری است صاف، آزاد و بدون هیچ تپه و صخره ای، در آن صورت مسیر بیشتری از اتوبان هم پوشش داده می شود.به گفته این شهروند مینابی، از آنجا که مسئولین میل شدید و عزم راسخ به اجرای «جاده مخصوص» به زادگاه خود دارند لااقل همّت کنند پروژه را نه از محل درغ سوراغ بلکه از کنار آبنمای قبل از دوراهی راونگ شروع کنند. که هم هزینه کمتری دارد و هم محیط زیست آسیب کمتری می بیند.آخر درغ سوراغ مکانی است که ظرفیت تبدیل شدن به یک ژئوپارک بی نظیر را دارد. گرچه این روزها حال و روز خوبی ندارد و بخشی از آن به علت دفن پسماند و زباله های شهری تخریب شده، حال با اجرایی شدن این پروژه دیگر چیزی از آن باقی نخواهدماند.
س. آنامیس