ندای هرمزگان – احسان نفیسی
مقدمه :
ما هرمزگانی‌ها سال‌هاست در ذهن‌مان از وضعیت موجود، نارضايتی عمومی داريم و امروز ترمیم و بهبود آن امری ضروری‌ست؛ حال که با پیگیری‌های فراوان، استاندار مورد نظر هرمزگانی‌ها انتخاب شده ديگر بهانه‌ای نيست که وضعيت تغيير نكند و بهبود شرایط و حرکت رو به جلو در ذهن ِ تک‌تک هرمزگانی‌ها نقش نبندد. شايد اين آخرين فرصت‌های جامعه مدنی به سیستم حاکم، جهت ريشه‌يابی و برنامه‌ريزی برای حل مسائل است.
متن :
هرمزگان جنوبی‌ترین نقطه ایران عزیز، استانی‌ست با نقاط قوت و ضعف ِ مخصوص به خود كه از بيرون نيز با فرصت‌ها و تهديدهايی مواجه است. این استان بیش از همه نیازمند نگاهی جدی و هم‌گراست برای تعریف مسیری مناسب ِ این دوران، با لحاظ کردن آن ذهنیت ِ عقب‌نگاه داشته‌شده، که از قضا باید خیلی فوری اجرایی شود و هم‌زمان مورد وفاق بوده و قابلیت بررسی و بازبینی مستمر نیز داشته باشد.
قبل از هرچیز، مسئله شناخت استان با نگاه توسعه‌محور* (البته با همين واقعيت‌های درونی و بيرونی موجود) – اتفاقا نمونه‌های آن نيز به‌صورت نسبی در سایر مناطق مشاهده می‌گردد – امری حیاتی‌ست. نگاهی هم‌گرا فارغ از جناح‌بندی‌های سیاسی – اگر هنوز وجود داشته باشد -، تفاوت‌ها و اختلاف سلیقه‌ها و با تکیه بر وجه اشتراك که همان مسیر مشخص شده (توسعه پایدار استان، طبق تجمیع واقعیت‌های موجود و توقعات تلنبار شده) می‌تواند برای شروع مناسب باشد. همه‌چیز در گرو نیل به اهداف تعریف شده، استراتژی، بیانیه‌ی ماموریت و صد البته چشم‌انداز ِ دقیق و مشخص است.
در این مسیر، هر شخص، سازمان دولتی، خصوصی و مردمی، گروه‌های قومی، مذهبی… وظیفه مشخصی خواهند داشت و همه، علی‌رغم سختی‌های مسیر به چشم‌انداز و ایده مرکزی می‌اندیشند و براساس اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت گام بر می‌دارند. بازيگران اصلي ِ تصميم‌گير و تصميم‌ساز در استان، در گام اول بايد نگاه ِ دقیق ِ قابل اندازه‌گیری با امکان اجرايي‌شدن در فازبندی‌های مختلف را داشته باشند.
شايد بد نباشد استان را به‌عنوان يك موسسه يا سازمان در نظر بگیریم. بیایید برای اين سازمان فرضی، يك بيزينس‌پلن** و يا حتی استراتژی طراحی و تدوين كنيم. حتما می‌دانیم برای طراحی استراتژی سازمان، بيانيه ماموريت و چشم‌انداز ضروری است و این‌ها در کنار اهداف تعریف‌شده معنا می‌یابند و همه این‌ها تنها براساس شناخت دقیق حاصل می‌گردد. “ايده‌ها را گسترش دهيد” بيانيه ماموريت TED، و “ايجاد دست‌رسی به اطلاعات جهانی تنها با يك كليك” چشم‌انداز گوگل؛ این دو مورد، نمونه‌هایی موفق از شروع دقیق در مورد سازمان‌ها و شرکت‌های مشهور هستند.
فرض کنیم پس از چند ماه، و در زمان واقعی مشخص شده از سوی مقام اول اجرایی استان، شروع كار و درواقع سخت‌ترین و بنياني‌ترين بخش آن يعنی استراتژی – که در دل خود اهداف، بيزينس‌پلن، بیانیه ماموریت و چشم‌انداز را جای داده – تدوین و ایده مرکزی تعیین گردد. حالا هرمزگان صاحب یک ایده مشخص است که چون براساس بررسی SWOT (نقاط ضعف و قوت خود هرمزگان و تهدیدها و فرصت‌های پیرامونی) پایه‌گذاری شده و همه گروه‌ها و اقشار را در برگرفته می‌تواند راه‌گشای حل مشکلاتی باشد که همه ذی‌نفعان و وابستگان، منتظر حل آن هستند؛ متاسفانه این چالش‌ها عمیق و ریشه‌ای شده‌اند. این ایده دارای عدد است، درنتیجه محاسبه می‌شود (امکانات و منابع آن قابل اندازه‌گیری‌ست) و می‌تواند به پروژه‌های کوچک‌تر خرد شود؛ این پروژه‌ها هم‌زمان هم مستقل هستند و هم در بخش‌هایی به‌هم وابسته و صد البته قابل تجمیع در یک ماتریس. مهم‌ترین حسن این کار، قابلیت پیاده‌سازی به‌صورت نرم‌افزار است . مدیر پروژه‌ی کل پروژه‌ها (مقام عالی استان) می‌تواند و باید منابع را به‌صورت لحظه‌ای رصد کند و درصورت نیاز به اصلاح دست بزند. از دیگر ویژگی‌های مثبت *نرم‌افزاری‌شدن توسعه پایدار استان* ، می‌توان به درک چشم‌انداز کلی سازمان / استان برای نیل به ایده مرکزی، مشخص بودن قیدهای پروژه(ها)، بررسی زمان‌بندی، سهولت در جذب و تامین منابع مالی، کنترل هزینه و مدیریت بودجه، ارتباط دقیق‌تر بین پروژه‌ها (بخش‌ها)، مشخص شدن هم‌پوشانی‌ها و بالطبع کاهش هزینه و افزایش راندمان، امکان رصد و پایش لحظه‌ای، تقویت ارتباطات و کار تیمی و هم‌کاریهای از راه دور، کمک به تیم‌ها در جهت اولویت‌بندی انجام وظایف، و … اشاره کرد.
البته که این موارد نیازمند بازطراحی سیستم در تخصیص هزینه‌ها در زمان‌های مشخص از سوی نرم‌افزار نیز می‌باشد.
پایان :
ايده‌ی نرم‌افزاری شدن توسعه پايدار استان هرمزگان، يك پيشنهاد اوليه است كه با توجه به تجربيات نزديك در ساير نقاط، قابليت بررسی‌هايی بيشتر برای جزئيات اجرايی را دارد. يادمان باشد هرمزگان چاره‌ای ندارد جز اين‌كه از طریق فرزندان خود جان تازه‌ای یابد و در مسیر پیشرفت قرار گیرد.
آذر ۱۴۰۳
…..
پی نوشت:
*بدیهی است منظور از توسعه، توسعه پایدار بر پایه اقتصاد دورانی است.
**در اصطلاح به هر طرح کاروکسب، بيزينس‌پلن می‌گویند. درواقع کاروکسب را به اعداد و ارقام قابل اندازه‌گیری تبدیل می‌کند.
