مهدی عطایی دریایی
در فرهنگ پهلوی سپندرمت یا همان سپندارمذ، نام یکی از امشاسپندان و نام پنجمین روز ماه و دوازدهمین ماه سال معرفی شدهاست.
سپند آرامئیتی یا همان اسفند به معنی نگاهبان و زمین و در عین حال نشانه فروتنی و بردباری است.
این واژه که در اوستایی «سْپِنْتَه آرمَئیتی» و نام چهارمین امشاسپند است، از دو بخش «سپنته» یا «سپند» به معنای پاک و مقدس و «آرمئیتی» به معنای فروتنی و بردباری است. این واژه در پهلوی «سپندارمت» و در فارسی «سپندارمذ» و «اسفندارمذ» و «اسفند» شده است.
پس کلمه ی اَرمَیتی به معنای اخلاص و فروتنی و فداکاری و بردباری و نگاهبانی از زمین است.
سپندارمذ در جهان معنوی نمودار محبت و بردباری و تواضع اهورامزدا است و در جهان مادی فرشتهای است که موکّل زمین است. اَرمیتی همواره زمین را خرّم و آباد و بارور میسازد و هر کسی که در زمین به کشت و زرع بپردازد و مزرعهای را آباد کند، خشنودی او را فراهم ساختهاست.
در زرتشت اشَه چکیده ی کل جهان است. اشه به معنی حقیقت و درستی است؛ قانونی است که اهورامزدا وضع کرده که براساس آن هر کنشی، واکنشی در بر دارد و هر کار نیک یا بدی پاداش یا پادافره خود را دریافت می کند و به تبلور نظم موجود در طبیعت مینویی که بر پایه حق و عدالت بنا شده عینیت و واقعیت می بخشد.
حقیقت نیز اشه است.
حقیقت و درستی نزدیکترین و احتمالاً صحیحترین برداشت از واژه اشه دانسته شدهاست.
زرتشت در گاهان تنها راه رسیدن به بارگاه خدایی را راه اشه میداند.
زرتشت میگوید:
«تا توش و توان دارم**
میکوشم مردم را به سوی اَشَه رهنمون شوم»
همان چیزی که شیوه ی منصور بود استاد تا توان داشت پژوهش کرد و نوشت و گفت و جانش را در مسیر اشه خدمت به زمین و انسان فرسوده ساخت و آرامشش را تقدیم آگاهی مردمانش کرد.
زیرا می دانست اشه نیک، و نیکترین است. مطابق آرزوست، و مطابق آرزو خواهد بود، و نامیرا و جاودان است.
ادامه دارد…
چهارشنبه ٢٩ اردیبهشت ١۴٠٠
روز خاکسپاری استاد /خارج از بندر